خانه در ابعاد مختلف

خانه در ابعاد مختلف

چند بعدی بودن مفهوم خانه

آنچه مفهوم خانه را پيچيده ميكند، نقش مركزی روزافزون آن در زندگي روزانه انسان هاست ، خانه خاطره زندگی ساكنان خود را به دوش

ميكشد. از سوي ديگر استمرار چندين نسل در يك خانه، آنرا به منزله حافظه عينی و مادی تبار و خاندان ميسازد. و به آن بعد ارزشی-

ميراثيی ميبخشد. در عين حال، خانه با طبيعت و زيست محيط انسان نيز پيوندینزديك دارد. خانه از هر نوعی باشد در طبيعت و بر روي

طبيعت و با استفاده از مواد بدست آمده از آن ساخته ميشود.از اين رو خانه مفهومی چندبعدي است كه در هر جنبه، معانی متفاوتي را

ارائه می دهد.

خانه به عنوان مجموعه ای از معانی و احساسات خانه مكان يا محلي است كه در آن زندگی ميكنيم؛ ولي بيش از آن، يك ايده و تصور است

كه ملهم شده است از احساسات. كف خانه، زمين را به ياد مي آورد، سقفش آسمان را و ديوارهايش افق پيرامون را. خانه محيط را در

بيواسطه به نمايش ميگذارد. از اينرو براي كودك حتی محقرترين و ساده ترين خانه، تجلی نخستين تصور ممكن از عالم است.

نقش تداوم بخش خانه در زندگي خانه همانگونه كه خاطره زندگی هر فرد از ساكنان خود را به دوش ميكشد، آيينه تمام نمای خاطرات

جمعی هر قوم و گروهی است و همين موضوع آنرا با تاريخ هر قوم پيوند ميزند. انسان در گام نخست از طريق خانه خود با گذشته پيوند

برقرار ميكند

نقش تثبيت كنندة خانه داشتن سرزمين و خانه اي از آن خود، نه تنها به معنای تثبيت و رهايي از سرگشتگي است، بلكه به معناي

دستيابي به «حريم خصوصی» است. حريم جايي است كه انسان ميتواند آرامش داشته و آن گونهای كه خود و فرديت او ايجاب ميكند

زندگي و رفتار نمايد. خانه «حريم فرهنگي» است كه ما را از ديگري جدا ميكند و در عين حال زندگی و همزيستی ما با ديگران را ممكن

ميسازد.

پس خانه با كليت وجود ما مرتبط است نه صرفاً پاسخ گوی نياز مادی و بقای ما باشد.خانه ما نقطه اتصال و تثبيت شدن ما در روی كره

خاكي و بلكه كليت عالم و هستي است. از اينرو اهميت معنايی خانه در وهله نخست در ايجاد «حس تثبيت» و «ثبات بخشی» در كره

خاكی و جهان است.

نقش معنوی خانه از گذشته های بسيار دور، خانه برای انسان چيزي بيش از سرپناه بوده و جنبه های معنوی و مذهبي در همه مراحل

ساخت خانه تا استقرار در آن و استفاده از آن كاملاً مشهود است. علاوه بر آن نگاه سنتی بسياری از جوامع به ويژه جوامع اسلامی به

زندگي و امر سكونت، سبب ميشود كه نگاهي روحانی به كليت زيست انسان وجود داشته باشد.در چنين جوامعي، غلبه نگاه ايدئولوژيك

به مابعدالطبيعه، سبب ميشود كه محل زيست انسان موقت فرض شده و خانه نمادي از خانه ابدی در زندگی بعدی باشد . با اين نگاه خانه

با تمامی ابعاد معنوی آن در يك سو و كالبد مسكن در سوي ديگر قرار ميگيرد.

خانه در حوزه‌های مختلف مفاهيم مرتبط با خانه، طيف وسيعي از واژگانی در زبانشناسی، مفاهيمی در جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی،

معماری و علوم فضايی تا شرايطی در مطالعات روانشناسی را شامل ميشود. اين است كه خانه را از ديگر واژگان اعم از مسكن، سرپناه و

كاشانه متمايز مينمايد و از سويي معماران را بر آن داشته كه در تمام تاريخ با هنر و علم خويش، بهترين، مناسب ترين و شايسته ترين را،

متناسب با اين واژه خلق كنند.