برگزاری رویداد «درنگی با عشایر یاسوج» توسط مرکز معماری اسلامی

برگزاری رویداد «درنگی با عشایر یاسوج» توسط مرکز معماری اسلامی

برنامه «گذر و درنگ» در زندگی عشایری به همت مرکز معماری اسلامی حوزه هنری در شهر یاسوج استان کهگیلویه و بویراحمد در منطقه عشایری «گرگو» برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری فارس، برنامه «گذر و درنگ» در زندگی عشایری به همت مرکز معماری اسلامی حوزه هنری در شهر یاسوج استان کهگیلویه و بویراحمد در منطقه عشایری «گرگو» برگزار شد.

زندگی عشایری برای آنهایی که از بیرون به آن نگاه می‌کنند سراسر زیبایی و آرامش است، اما هر آنچه از زندگی عشایر و کوچ می‌دانیم و شنیده‌ایم در کنار حجم عظیم نادیده‌ها و ناگفته‌های این سبک از زندگی ناچیز و یا هیچ است.

نادیده و نانوشته‌هایی که در هیچ کتابی نمی آیند و باید حتماً آنها را تجربه کرد. اما تجربه کردن این نوع زندگی هم شرایطی دارد. حالا تصور کنید سالانه صدها دانشجو در رشته‌های مختلف معماری، عمران، گردشگری، صنایع دستی، میراث فرهنگی و رشته‌های مرتبط با زندگی عشایری فارغ التحصیل می‌شوند که حجم عظیمی از این نادانسته‌ها و ناشنیده‌ها را به دوش می کشند و شاید خیلی‌هایشان حتی فرصت تجربه کردن کوچ و جزئیات زندگی عشایری را نیز پیدا نکنند.

دستگاه‌های هم برای تولی گری کوچ ایجاد شده‌اند که گاهی فاصله آنها با هدف و رسالت ایجادشان کیلومترها است. در این لحظه ممکن است خیلی‌ها در ذهنشان هر کدام از دستگاه‌های امور عشایر یا میراث فرهنگی را مقصر بدانند اما واقعیت آن است که از دانشگاه‌ها گرفته تا تمامی دستگاه‌های فرهنگی لازم است زنجیره وار به همدیگر و بعد هم به بدنه جامعه عشایری وصل شوند تابتوانند ارزشهای زندگی عشایری را احصا و به نسل‌های بعد منتقل کنند.

نسل‌هایی که شاید امروز علاقه آنها به زندگی عشایری و کوچ روی در حد عکس و موسیقی باشد اما نشانه‌هایی دارد که بی میل به بازگشت اصل خویش نیست از همین رو در سومین رویداد از رویدادهای (گذر و درنگ) مرکز معماری اسلامی حوزه هنری تصمیم گرفت تا علاقه مندان را به دیار عشایر برده و فرصت یک زندگی چند روزه با عشایر را در کنار آموزش و آشنایی با هنرهای عشایری منطقه یاسوج در اختیار آن ها قرار دهد. بازدیدی علمی- آموزشی که با اینکه از ۲ تا ۶ مرداد ماه امسال برگزار شد اما خاطراتی برای شرکت کنندگان آن داشته است که تا آخرین روزهای عمر خود آن ا فراموش نخواهند کرد.

*اجرای موسیقی زنده و اصیل در ورد عشایری گرگو

برای این بازدید برنامه‌های بسیاری تدارک دیده شده بود اما یکی از بخشهای جذاب این برنامه که علاوه بر هنرآموزان، مورد توجه مردمی که فراخوان آن را از طریق فضای مجازی دیده بودند قرار گرفت، اجرای موسیقی زنده و اصیل در ورد عشایری گرگو بود. در این برنامه ابتدا حسن غفاری استاد برجسته عکاسی به بیان ویژگی‌های زندگی عشایری و تفاوت آن با زندگی روستایی پرداخت و چگونگی قوم نگاری را برای علاقه مندان تشریح کرد .

غفاری گفت: عشایر سه خصوصیت متمایز کننده نسبت به زندگی روستایی دارد.معیشت و اقتصاد عشایر بر اساس نگهداری دام استهمچنین دارای سلسله مراتب ایلی هستند و سالی ۲ بار کوچ می‌کنند.

وی با یادآوری ویژگی‌های زندگی عشایر گفت: در طول تاریخ کوچروها قانع‌ترین مردم بوده‌اند و عشایر کوچرو مسکن ابتدایی و متحرک دارند که در ساخت آن از موی بز یا پشم گوسفند استفاده می‌کنند.

غفاری با بیان اینکه در منطقه زاگرس موی بز به دلیل ویژگی‌های فیزیکی بیشترین استفاده خصوصاً در ساخت سرپناه را گفت: موی بز به دلیل چرب بودن در هنگام سرما به هم می چسبد و روزنه‌های ورود هوای سرد به سیاه چادر گرفته می‌شود و در تابستان بازشدن روزنه‌ها در معرض نور خورشید، باعث ورود هوا و گردش در سیاه چادر و مطبوع شدن فضای آن می‌شود.پس از آن جواد طالبی گنجه‌ای از اساتید موسیقی این استان توضیحاتی پیرامون نی چوپان و نقش شاهنامه در زندگی مردمان این جغرافیا ارائه کرد.

طالبی گفت: نی چوپان یا (پیشه) ساز مخصوص این استان است که در حین اجرا علاوه بر صدای نی، صدای نوازنده آن نیز به صورت مویه به گوش می‌رسد که همین تفاوت عمده آن با نی نوازیهای دیگر است.پیشه در نفس گیری و پنجه گذاری نیز کاملاً منحصر به فرد است.

وی با تشریح تأثیر شاهنامه در زندگی مردم استان کهگیلویه و بویر احمد گفت: شاهنامه بخش لاینفک زندگی مردم بوده است و در اداب سوگ، شادی و کار جاری بوده اما به دلیل نحوه زیست مردم بخش حماسه آن پر رنگتر بوده است و تأثیر شگرفی بر مردم داشته است.

در ادامه استاد حسین خان احمدی به عنوان آخرین بازمانده پیشه نوازی گوشه‌هایی از زیبایی و آرامش نی چوپان را اجرا کرد.شاهنامه خوانی جواد طالبی نیز بخش دیگری از این برنامه بود.

*تشریح بخش‌های مختلف رویداد گذر و درنگ با عشایر یاسوج

در روز نخست این رویداد فرهنگی که در روستای بیاره شهرستان دنا برگزار شد شرکت کنندگان برپایی سیاه چادر عشایری با تمام جزئیات  آن را تجربه کردند.

در این بخش بهمنی مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان دنا اجزای سیاه چادر عشایری را برای هنرآموزان مرکز معماری اسلامی و دانشجویان تشریح کرد.در ادامه کارگاه گلیم بافی برگزار شد که در آن انواع گلیم و نحوه بافت آنها همچنین کاربرد آنها آموزش داده شد.در کارگاه گلیم بافی،بافت‌های مختص استان توسط هنرمندان و استادکارانی که این هنر را تجربی آموخته‌اند تدریس شد.

یکی از بخشهای جذاب جشنواره گذر و درنگ آموزش تلفیق خط کوفی (خط منسوب به امام علی (ع)) در گلیم و بافت کتیبه‌های خطی بود.استفاده از خط کوفی در گلیم از ابداعات گروه کوفی نگاری فراشا یزد است که با استقبال زیادی نیز روبرو شد.

به باور اعضای این گروه خط کوفی و گلیم ویژگی‌هایی دارند که از ترکیب و تلفیق آنها می‌توان کتیبه‌های نفیس و ارزشمندی خلق کرد.در روز دوم نیز آداب عکاسی در جوامع عشایری توسط استاد اسحاق آقایی آموزش داده شد.پس از آن نیز هنر نی چیت بافی به عنوانحرفه‌ای کاربردی به دانشجویان معرفی شد. کارگاه مذکورتوسط استادکار سنتی حسن ولی نژاد آخرین بازماندگان هنر نی چیت بافی درروستای نره گاه یاسوج برگزار شد.

نی چیت سازه‌ای سیار است که اجزای آن همگی برخاسته از طبیعت و سازگار با محیط زیست است.نی چیت از نی استخوانی، بند بافته شده از موی بز و ترکه بید بافته و ساخته می‌شود.