حرم مطهر امام رضا (ع) در مشهد یکی از معروف‌ترین بناهای مذهبی ساخته شده در ایران است؛ بنایی که با برخورداری از متنوع‌ترین ویژگی‌ها و عناصر معماری ایرانی – اسلامی، هر ساله پذیرای میلیون‌ها زائر و گردشگر است و تا به امروز بارها مورد بازسازی و توسعه قرار گرفته است.
مشهد که در ابتدا روستای کوچکی بود، در خاک توس و در دهکده سناباد بنا شد. این مکان با دفن هارون الرشید در آن اهمیت یافت و به «بقعه هارونیه» شهرت یافت. پس از دفن هارون، به دستور مأمون آرامگاهی به سبک معماری خراسانی در اطراف قبر ساخته می‌شود. امام رضا (ع) پیش از سفر به مرو، این مکان را به عنوان محل دفن خود به همراهانشان نشان داد. پس از شهادت امام در توس، پیکر او را در همین بقعه به خاک سپردند و نام آنجا به «مشهدالرضا» تغییر کرد. تا زمان ظهور سربداران، قبر هارون‌الرشید در پایین قبر امام قابل رؤیت بود، اما سربداران صورت قبر هارون را محو کردند. پس از شهادت امام، او را در قسمت بالای قبر هارون‌الرشید دفن کردند. این بقعه در دوران سامانیان، دیالمه و غزنویان بارها مورد تعمیر و افزودن تزیینات قرار گرفت، اما نخستین گنبد بر روی حرم امام رضا(ع) در دوران حکومت سلطان سنجر سلجوقی بر فراز قبر ایشان نصب شد. جنس این گنبد از کاشی و دارای مقرنس‌های آیینه‌کاری شده بود که تا به امروز هم به جا مانده است. سلطان محمد خوارزمشاه نیز از کسانی بود که حرم را با مرغوب‌ترین کاشی‌های آن زمان تزیین کرد و دستور داد دو محراب به حرم اضافه کنند. مناره گنبد در دوره غزنویان و به دستور ابن معتز حاکم شیراز بنا شد.
طبق اسناد به جا مانده از مورخان دوره‌های مختلف، حرم امام رضا (ع) از معدود بناهایی بود که در حمله مغولان به ایران تخریب نشد و تنها آسیب‌های جزئی به آن وارد شد. مغولان با اینکه با حمله به خراسان، شهر را
غارت کرده و مردم را به قتل رساندند، اما پس از غارت اموال حرم، به بنای اصلی آن آسیبی نرساندند. آسیب‌های جزئی حاصل از حمله مغول بعدها در دوره‌های مختلف ترمیم شد.
دوران تیموریان از دوره‌های درخشان معماری حرم امام رضا است. در آن دوران به دستور همسر شاهرخ تیموری، مسجد گوهرشاد، یکی از زیباترین و معروف‌ترین مساجد اسلام، توسط هنرمندان و معماران ایرانی در سمت
قبله حرم و صحن جنوبی آن ساخته شد. به عقیده بسیاری از کارشناسان مسجد گوهرشاد به لحاظ فرم و معماری در جهان اسلام بی نظیر است. کتیبه‌های ورودی مسجد گوهرشاد در هیچ کجای جهان اسلام نظیر ندارد.
این مسجد با ایوان‌های بلند و طاق‌های خوش نقش و کاشیکاری‌های نفیس از زیباترین مساجد ساخته شده در ایران است.
مرکز معماری حوزه هنری انقلاب اسلامی نهادی است تخصصی که در راستای تبیین اندیشه و گفتمان سازی، آموزش و تربیت نیرو، تولید طراحی و ترویج کیفیت های هنر و معماری هویت مند و مسئله محور فعالیت می کند.
تهران ، خیابان فلسطین جنوبی ، کوچه لقمان الدوله ادهم ، پلاک ۷
